Mijn schoonmoeder woonde vroeger in Israel, maar sinds een jaar is zij terug naar haar geboorteland. Binnenkort komt ze voor het eerst op bezoek en ze gaat ervanuit dat ze bij ieder van haar kinderen drie weken kan logeren. Een verblijf in een hotel kan ze niet betalen, en bovendien is het in haar cultuur gebruikelijk om bij kinderen in te wonen. Helaas is mijn schoonmoeder een moeilijke, ontevreden en kritische vrouw. Een paar dagen met haar vind ik al een enorme klus. Ik ben bang dat als we akkoord gaan, we een traditie creeren waar ik niet aan wil. Mijn man begrijpt dat wel, maar anderzijds wil en durft hij niet zijn moeder te weigeren. Wat doen we met deze situatie?
Beste schoondochter,
Hartelijk dank voor je mail. De relatie met schoonfamilies geeft wel vaker aanleiding tot vragen.
Ik zou je willen voorstellen om allereerst te proberen de situatie te begrijpen waarin je schoonmoeder, de moeder van je echtgenoot, zich bevindt. Een bezoek aan jullie is haar manier om contact te houden met haar geliefde zoon, de jongen die ze grootbracht en die ze op zeker moment moest loslaten.
Vaak liggen aan kritiek en klachten primaire gevoelens ten grondslag die moeilijk te accepteren en te erkennen zijn. Gevoelens als eenzaamheid, jaloezie en gebrek aan eigenwaarde. De kritiek kan ook het gevolg zijn van onbewuste emotionele noden. Ga eens na waar je schoonmoeder precies over klaagt en wat haar stoort. Daarmee kan jij iets over haar leren.
Als ze bijvoorbeeld klaagt dat het huis niet schoon is of dat er niet genoeg is gekookt, kan je dat misschien samen met je man proberen te begrijpen door het te verbinden aan zijn jeugd. Misschien had zijn moeder een hekel aan koken, maar voelde ze dat het moest. Misschien is dat de diepere reden dat ze jou vandaag de dag kritiseert. Waarom doe je geen moeite, wil ze zeggen, net zoals ik destijds toen ik moeder was? De kritiek is dan niet op jou persoonlijk, maar heeft juist te maken met haar eigen ervaringen. Zo’n inzicht kan jou wellicht bevrijden van de boosheid die je voelt over de afwijzing door je schoonmoeder.
Kritiek zou ook pijn kunnen verhullen. Een poging van jou om te begrijpen wat je schoonmoeder pijn doet, zou ook een nieuw hoofdstuk kunnen openen in jullie relatie.
Het is duidelijk dat je je schoonmoeder zelf niet kunt veranderen, maar je kunt wel jouw beeld van haar veranderen. Je kunt haar ook deelgenoot maken van jouw emoties en vertellen dat je je, als ze jou bekritiseert, verdrietig en gefrustreerd voelt. Tegelijkertijd is het belangrijk, zeker in aanwezigheid van de kinderen, ervoor te zorgen dat er geen grenzen worden overschreden en dat je schoonmoeder jou niet vernedert. Het is jouw huis en jij bent de moeder van het gezin.
Dina Dror
